Kat in de zak gekocht?

Door: mr. Shannon Terpstra

U koopt eindelijk dat prachtige horloge dat u al een jaar geleden in de vitrine van die luxe juwelierszaak heeft zien liggen. Het is een goed merk, dus de komende jaren heeft u er een prachtig en degelijk sieraad aan. 

Na twee maanden begint het horloge gebreken te vertonen. Het bandje sluit niet goed, er komt vocht in het uurwerk en één van de wijzers staat stil. U besluit contact op te nemen met de juwelierszaak. De medewerker vraagt u in de winkel langs te komen. Wanneer u het horloge in de winkel toont, is de medewerker kort en bondig. De reparaties dienen te worden uitgevoerd door de fabrikant. 

U neemt vervolgens contact op met de servicelijn van de fabrikant. U dient het uurwerk naar hen te verzenden, zodat zij kunnen beoordelen of de gebreken onder de garantie vallen. Met tegenzin stuurt u, na betaling van een aanzienlijk bedrag aan verzendkosten, het horloge naar de fabrikant. Binnen enkele dagen krijgt u bericht. Het horloge blijkt een replica! Eventuele reparaties komen daarom voor uw eigen rekening. U neemt direct contact op met de juwelier, maar zij stellen u een origineel horloge te hebben verkocht en willen u niet verder helpen. Wat kunt u in deze situatie doen? 

Consumentenrecht

Het consumentenrecht beschermt consumenten bij aankoop van producten en is te vinden in titel 7.1 van het Burgerlijk Wetboek (‘BW’). Het regelt de rechten en verplichtingen van consumenten en verkopers. Op grond van artikel 7:17 BW dient de zaak aan de overeenkomst te beantwoorden. Een zaak beantwoordt niet aan de overeenkomst wanneer het niet de eigenschappen bezit die de koper mocht verwachten. De koper mag verwachten dat de zaak de eigenschappen bezit die voor een ‘normaal gebruik’ daarvan nodig zijn en waarvan hij de aanwezigheid niet behoefde te betwijfelen. 

Een andere zaak dan overeengekomen, of van een andere soort beantwoordt evenmin aan de overeenkomst. In de situatie van het ‘replica-horloge’ is de zaak anders dan overeengekomen althans is van een andere soort, namelijk niet van het merk waarvan u als koper redelijkerwijs mocht uitgaan. U heeft het horloge gekocht bij een gerenommeerde juwelier en u heeft de prijs betaald die normaal gesproken voor dit merk betaald wordt. Bovendien heeft de medewerker u niet geïnformeerd dat het om een namaakhorloge zou gaan. 

Ook als het horloge geen replica zou zijn, dan zou het sieraad niet aan de overeenkomst voldoen. Het horloge bevat niet de eigenschappen die bij normaal gebruik mogen worden verwacht. Immers is het horloge binnen korte tijd stuk gegaan. 

Als de zaak niet aan de overeenkomst beantwoordt, dan kan de koper herstel of vervanging van de afgeleverde zaak eisen op grond van artikel 7:21 BW. De verkoper is dan bevoegd tussen vervanging of teruggave van de koopprijs te kiezen. Herstel van het horloge is in dit geval niet voldoende, omdat het in dit geval gaat om een replica. Vervanging (door een deugdelijk horloge) of teruggave van de koopprijs is daarom het meest redelijke. De verkoper dient daar binnen een redelijke termijn toe over te gaan. 

Vergeet niet dat u als consument ook verplicht bent binnen een bekwame termijn te klagen over de ondeugdelijkheid van het product. U heeft in ieder geval tijdig geklaagd als u binnen twee maanden na ontdekking van de ondeugdelijkheid de verkoper daarvan in kennis stelt. Daarnaast verjaart uw vordering tot vervanging of herstel na verloop van twee jaren nadat u geklaagd heeft. U dient dus niet te lang ‘stil te zitten’ om het consumentenrecht te doen zegevieren. 

Tot slot heeft de consument jegens de verkoper recht op schadevergoeding bij een ondeugdelijke zaak. Uit het voorbeeld met het replica-horloge kunnen eventueel de verzendkosten naar de fabrikant van het horloge worden teruggevorderd, maar misschien is er nog wel meer schade die voor vergoeding in aanmerking komt. 

De verkoper weigert

Duidelijk is dat de consument op grond van het Burgerlijk Wetboek een goede bescherming geniet tegen ondeugdelijke producten. Maar wat nu als u tijdig en binnen de verjaringstermijn heeft geklaagd maar de verkoper weigert mee te werken aan vervanging of herstel van het product? In dat geval staat natuurlijk de weg naar de rechter open. U wordt dan echter wel geconfronteerd met een reeks aan kosten zoals griffiegelden, advocaatkosten, etc. Is het voor een consument dan nog rendabel om de weg naar de rechter te bewandelen? 

Small Claim Court

In mei 2014 en opnieuw op 11 januari 2021 heeft de Fundashon pa Konsumidó Curaçao een concept Landsverordening ingediend voor het vergemakkelijken van het aanhangig maken van consumentengeschillen. In het concept wordt voorgesteld een ‘Small Claim Court’ op te richten, een soort consumentenrechtbank. Consumenten met een vordering die het bedrag van NAf 10.000,- niet te boven gaat, kunnen hun zaak aanbrengen bij dit Small Claim Court. De consument gaat bij een geschil met de verkoper naar de Fundashon pa Konsumidó. Deze zal eerst trachten te bemiddelen en wanneer zulks tot niets leidt, een verzoekschrift opstellen. Dit verzoekschrift wordt ingediend bij het Small Claim Court. De griffiegelden bij het indienen van het verzoekschrift bedragen NAf 50,-. Mocht een vordering bij de ‘Small Claim-rechter’ worden afgewezen, dan kan de consument altijd nog naar de burgerlijke rechter. 

In het voorbeeld met het replica-horloge zou een dergelijke procedure een goede uitkomst bieden omdat consumenten zoals gezegd bij de burgerlijke rechter worden geconfronteerd met hoge kosten. Rondom het concept Landsverordening blijft het echter al ruim een jaar stil. Voor de consumenten betekent dit dat zij hun rechten in de praktijk onvoldoende te gelde kunnen maken. Enerzijds krijgen zij te maken met een weigerende verkoper en anderzijds met hoge kosten voor het starten van een rechterlijke procedure. Het is voor consumenten daarom van groot belang dat zij kunnen procederen bij een orgaan als een Small Claim Court. 

Conclusie

Het Burgerlijk Wetboek biedt een ruime bescherming aan consumenten. Het afdwingen van consumentenrechten bij de burgerlijke rechter is echter niet altijd rendabel, waardoor consumenten hun rechten in de praktijk onvoldoende te gelde kunnen maken. Rondom het concept van de Landsverordening voor het instellen van een Small Claim Court blijft het al lange tijd stil. Een dergelijke procedure behoort daardoor voorlopig (nog) niet tot de mogelijkheden, maar hopelijk is dat snel anders. 

Kijkt u in de tussentijd wel steeds weer goed uit voor aankopen die achteraf ‘een kat in de zak’ blijken te zijn.

Photo by Álvaro Bernal on Unsplash