Halt buur?!
Door: mr. Sucena A. Hortencia
Al te vaak krijg ik de vraag in hoeverre de ene buur bevoegd is over te gaan tot het plaatsten van een hek of een scheidingsmuur tussen twee erven en in hoeverre de andere buur verplicht is bij te dragen in de kosten van het maken van de erfafscheiding. Soms heerst er tussen buren ook discussie wat onder een erfafscheiding dient te worden verstaan, het materiaal van de te plaatsen erfafscheiding en de kosten daarvan. Gelukkig wordt in het burenrecht antwoord gegeven op de hiervoor aangehaalde vragen.
In artikel 43 van Boek 5 van het Burgerlijk Wetboek is een definitie gegeven wat onder een muur wordt verstaan. ‘Onder een muur wordt in deze en in de volgende titel verstaan iedere van steen, hout of andere daartoe geschikte stof vervaardigde, ondoorzichtige afsluiting. Een definitie die dus veel mogelijkheden biedt in de keuze naar een ondoorzichtige stof geschikt voor een afsluiting. Vroeger koos men meer voor natuurlijke oplossingen bij het plaatsen van een muur zoals datu cactussen als afsluiting, die niet of weinig kostbaar was. Gezien de relatieve lage kosten waren er vroeger waarschijnlijk minder geschillen over de kosten. Anno 2023 na de flinke inflatie van de prijzen lijkt het alsof buren ook meer op hun centen letten en zich steeds meer de vraag stellen of het verplicht is om een muur te plaatsen en/of daaraan financieel bij te dragen.
De wetgever heeft aan ieder eigenaar van een erf de bevoegdheid gegeven om zijn/haar erf af te sluiten. Een bevoegdheid dus die ieder buur heeft, maar geen wettelijke verplichting.
De eigenaar van een erf is bevoegd van de andere eigenaar van het aangrenzende erf te vorderen dat op de grens van hun erven behoorlijke waarneembare afpalingstekens gesteld en zo nodig vernieuwd worden. In dat geval dragen de eigenaren voor gelijke delen bij in de kosten. Gezien het voorgaande ligt het dus zeker in de reden om als goede buren met elkaar in overleg te treden over de te maken kosten. Het kan voorkomen dat de ene buur wegens persoonlijke omstandigheden zoals arbeidsongeschiktheid, werkloosheid, laag inkomen of een verplichting tot het voldoen van andere kosten, niet in de gelegenheid is om kosten voor gelijke delen te dragen. Van een goede buur mag verwacht worden dat deze voor de omstandigheden van de andere buur begrip heeft en toont.
Toch kan het voorkomen dat de ene eigenaar van een erf ondanks (legitieme) bezwaren van de andere erfeigenaar wenst over te gaan tot het afsluiten van het erf. In zo’n geval kan de eigenaar die tot het afsluiten van het erf wenst over te gaan wettelijk te allen tijde vorderen dat de andere eigenaar ertoe meewerkt dat op de grens van de erven een scheidsmuur wordt opgericht. Volgens de wetgever komen in dat geval de kosten van de aanleg van de scheidsmuur voor rekening van de buurman die het verzoek doet, doch de andere eigenaar draagt daarin bij voor zover dit gelet op de eisen van een goed nabuurschap redelijkerwijze van hem kan worden gevergd. Het komt dus neer op de omstandigheden van het geval en de invulling van wat onder goed nabuurschap dient te worden verstaan. Goed nabuurschap wordt dus nader ingevuld naar eisen van redelijkheid en billijkheid en omstandigheden van het specifiek geval.
Indien een buur een dure stenenmuur wenst te bouwen waarvoor de andere buur geen geld heeft of over heeft en de andere buur aanvoert dat de scheiding van de twee erven ook op een andere (goedkopere) wijze kan plaatsvinden, maar de ene buur die de dure stenenmuur wenst te bouwen toch daartoe overgaat kan naar eisen van goed nabuurschap, redelijkheid en billijkheid, succesvol worden beargumenteerd en aangenomen worden dat de kosten voor het bouwen van de dure stenenmuur geheel en enkel voor rekening van de buur die de dure stenenmuur wenst te plaatsen dienen te komen. Immers er waren andere opties beschikbaar.
De uitkomst van het hiervoor geschetst geval kan uiteraard anders zijn indien de stenenmuur noodzakelijk is omdat de ene buur, die zich tegen het bouwen van de dure stenenmuur verzet, diverse huisdieren, zoals honden, kippen en/of katten, heeft in grote aantallen die in de tuin van de ander buur lopen en overlast veroorzaken voor de eigenaar van het aangelegen erf.
Kortom, het succesvol instellen van een vordering voor het bijdragen in de kosten van een muur als afsluiting van naburige erven door de andere erfeigenaar is geheel afhankelijk van alle omstandigheden van het geval en wordt nader ingevuld naar eisen van een goed nabuurschap, waarover u zich uiteraard nader dient te laten adviseren.
Laat u dus altijd goed adviseren door een deskundige voordat u een erfscheidingsmuur laat bouwen en maak vooral goede afspraken met uw buren. Dit voorkomt voor in de toekomst in ieder geval een hoop ellende.
Photo by Joshua Olsen on Unsplash