Beginnen op een ‘algemene’ voet: algemene voorwaarden

Door: mr. Karan A. Doekhi

Graag wens ik u om te beginnen een goed, gelukkig en gezond 2022. Dit nieuwe jaar is net begonnen en dit is ook de eerste keer dat ik u in dit nieuwe jaar via deze bijdrage in NAPA spreek. Nu we aan het begin van een nieuw jaar staan, leek het mij goed om op een meer ‘algemene’ voet te beginnen. Natuurlijk niet zomaar een ‘algemene’ voet, maar uiteraard een juridische. Dat klinkt cryptisch, dus ik zal dat wat verder verduidelijken: ik wil het dit keer met u hebben over het fenomeen ‘algemene voorwaarden’.

 Wereldwijd worden algemene voorwaarden ingezet om het proces van contracteren te vergemakkelijken. U en ik als consument, maar mogelijk ook bedrijfsmatig, maken veelvuldig gebruik van algemene voorwaarden of accepteren deze in ieder geval vrij snel. Vaak gaat dat laatste zelfs zonder kennis te nemen van de inhoud van de algemene voorwaarden. Denk aan de algemene voorwaarden die menigeen accepteert zonder te lezen bij het installeren van een update op een mobiele telefoon of tablet. Door middel van deze bijdrage wil ik u ervan bewust maken dat algemene voorwaarden niet zomaar een set voorwaarden hoeven te zijn. De inhoud en strekking van de algemene voorwaarden is in de meeste gevallen best belangrijk.

 Vanuit het Curaçaose recht bezien volgt uit artikel 6:231 aanhef en onder a BW een definitie van het begrip ‘algemene voorwaarden’. Kort samengevat is daar vastgelegd dat algemene voorwaarden ‘schriftelijke bedingen’ zijn die zijn opgesteld met als doel om in een aantal overeenkomsten te worden opgenomen, maar die niet de ‘kern’ van de prestatie waar het om gaat bevatten. Algemene voorwaarden zijn dus onderdeel van de overeenkomst die u sluit, ook al heeft u over de inhoud daarvan vaak niet specifiek onderhandeld.

Doordat algemene voorwaarden onderdeel van de overeenkomst vormen, is voor algemene voorwaarden – evenals voor overeenkomsten – vereist dat partijen het met elkaar eens worden over de toepasselijkheid van een bepaalde set algemene voorwaarden. Als dat het geval is, dan schrijft de wet vervolgens voor dat in bepaalde gevallen en onder bepaalde omstandigheden de algemene voorwaarden ook door de gebruiker daarvan aan de andere partij ter hand gesteld moeten worden. Ik laat de onderwerpen ‘toepasselijkheid’ en ‘ter hand stelling’ voor deze bijdrage verder even buiten beschouwing. Daar kom ik gaandeweg dit jaar in een volgende bijdrage nog wel nader op terug.

 Voor deze keer wil ik de focus leggen op de inhoud van een set algemene voorwaarden. Terwijl er vele soorten algemene voorwaarden te vinden zijn en in de praktijk ook gehanteerd worden in het commerciële handelsverkeer, zien de onderwerpen die aan bod komen in algemene voorwaarden vaak in ieder geval op: het toepasselijke recht op de overeenkomst, de bevoegde rechter die benaderd dient te worden in het geval van geschillen, de beperking van aansprakelijkheid en de geldende garantieverplichtingen en formaliteiten daarbij. Dit zijn dus wezenlijk belangrijke onderwerpen. Terwijl dit alles nog zo ver van de feitelijke werkelijkheid lijkt te liggen, kunt u hier als consument ook al snel mee te maken krijgen.

 Stelt u zich bijvoorbeeld voor dat u een nieuwe wasmachine koopt. Bij de koop bedingt u een garantietermijn van 3 jaar. U komt tot overeenstemming over de prijs, leverdatum, enz. enz. en accepteert daarbij ook de toepasselijkheid van de algemene voorwaarden van de verkoper én krijgt een set van die voorwaarden tijdig ter hand gesteld. Een aantal jaar later doet zich een gebrek voor aan de wasmachine. U neemt contact met de verkoper op, maar die geeft aan dat u ‘te laat’ bent. Uit de algemene voorwaarden die u heeft geaccepteerd volgt immers dat u gebreken binnen zeven dagen schriftelijk moet aanmelden en u heeft, in alle eerlijkheid, aangegeven dat u het gebrek voor uw vakantie had geconstateerd, maar pas na uw vakantie en dus na verloop van zeven dagen heeft gemeld bij de verkoper. Een situatie zoals deze resulteert in een hoop discussie en die discussie kan voorkomen worden als u weet wát u accepteert bij het sluiten van een overeenkomst en dus hoe te handelen in bepaalde situaties.

Van belang is het dus dat u ook de inhoud van de algemene voorwaarden kent, voordat u die accepteert. In de praktijk wordt aangenomen dat algemene voorwaarden gekenmerkt worden door een mate van ‘snelle gebondenheid’ en dat komt doordat partijen vaak, zonder de algemene voorwaarden te lezen, de toepasselijkheid daarvan accepteren. Daarmee gelden de algemene voorwaarden in beginsel onverkort en bent u daar als partij dus ook aan gebonden. Dat hoeft niet erg te zijn, zolang u maar weet waar u zichzelf aan verbindt.

De tip die ik u deze keer dus meegeef is: neem bij het sluiten van overeenkomsten in welke vorm dan ook niet alleen de overeenkomst zelf door, maar zeker ook de algemene voorwaarden daarbij. Daar staat méér in dan u mogelijk denkt! Heeft u vragen over de inhoud van die algemene voorwaarden, stel ze dan en laat u zo nodig ook juridisch adviseren daarover.

Photo by Mari Helin on Unsplash