Kanker(vrij)recht?! [deel II]

Door: mr. Mirto F. Murray

Anderhalf jaar geleden werd bij mij prostaatkanker geconstateerd en in uw favoriete zaterdagbijlage (en eenmalig in de drie ochtendbladen) maakte ik u deelgenoot van mijn lotgevallen. Na mijn succesvolle operatie in het Curaçao Medical Center in april 2023 ben ik - zoals iedere driemaandelijkse en intussen zelfs zesmaandelijkse test uitwijst - prostaatkankervrij. Dankbaar voor de tijdige ontdekking van de ziekte maakte ik er werk van anderen zoveel mogelijk aan te zetten tot het zich regelmatig laten testen op de aanwezigheid van een vergrote hoeveelheid prostaatspecifiek antigeen (PSA), hetgeen de aanwezigheid van prostaatkanker kan voorspellen.

Het deed me daarom extreem goed om tijdens het recente Curaçao North Sea Jazzfestival aangesproken te worden door een kennis die letterlijk zei: ‘hey Mirto, dit moest ik je nog even zeggen. Je hebt mij geïnspireerd’, waarop ik toch enigszins verbouwereerd kijkend vroeg in welke zin ik hem geïnspireerd zou hebben. Zijn antwoord was helder; ik had hem door mijn artikel destijds geïnspireerd zijn PSA waarden te laten onderzoeken. En gelukkig voor hem waren die binnen de normale grenzen. En dit is precies waarom ik destijds mijn verhaal wereldkundig maakte. Zoals ik toen ook al schreef, niet uit een of ander medisch exhibitionisme, maar om prostaatkanker bespreekbaar te maken en ieder erop te wijzen dat bij tijdige ontdekking deze vorm van kanker zeer wel te bestrijden is. In dat kader heb ik bij meerdere gelegenheden voor groepen mensen gesproken en presentaties gegeven over mijn ervaring met prostaatkanker en via de JCI en het Princes Wilhelminafonds meegewerkt aan een heuse video over het onderwerp. Via deze weg spreek ik nogmaals mijn dank uit voor een ieder die op welke manier dan ook zijn medeleven heeft getoond.

In het eerdere artikel, Kankerrecht?! genaamd, merkte ik tot slot met betrekking tot die titel op dat kankerrecht in de zin van recht op kanker gelukkig niet bestaat, maar dat wat wel bestaat het recht kankervrij te zijn en het recht je te laten testen en bij detectie het recht je te laten behandelen en uiteraard het recht je over alles en nog wat te laten informeren over prostaatkanker. Dit staat als een huis, maar zoals u intussen gewend bent van mij, ben ik toch op zoek gegaan naar de correlatie tussen het begrip kanker en recht en heb ik de uitspraken van de Gerechten en het Hof in ons deel van het Koninkrijk der Nederlanden onderzocht op het gebruik van het woord ‘kanker’  in de periode vanaf de verzelfstandiging in oktober 2010 tot heden, zoals blijkt uit gepubliceerde uitspraken.

In de relevante periode deden de Gerechten in totaal 15 uitspraken, waaronder twee uitspraken door de ambtenarenrechter en een door de belastingrechter, waarin het woord ‘kanker’ voorkwam. Het Hof noemde het woord niet één keer. In slecht één uitspraak kwam het woord ‘kanker’ als scheldwoord aan bod in een weergave van Whatsapp gesprekken. Voor het overige werd kanker als ziekte aangeduid en werd aan het bestaan van de ziekte bij de procespartij of bij een aan de procespartij verwante persoon telkens aan de rechter verzocht rechtsgevolgen te verbinden.

Een bloemlezing levert het volgende op. De Ambtenarenrechter op Aruba moet zich in 2022 uitlaten over de gegrondheid van de afwijzing van een bevorderingsverzoek van een baliemedewerkster bij het Bureau Interne Diensten. Zij is in een periode van vier jaar maar liefst 274 dagen arbeidsongeschikt geweest vanwege bij haar geconstateerde kanker. Aangezien desalniettemin in de periode van vier jaar haar functioneren telkens goed beoordeeld werd, werd haar bezwaar tegen de afwijzing door de rechter gegrond verklaard en diende zij alsnog bevorderd te worden.

Op Aruba moest het Gerecht in 2023 oordelen over een fitness instructeur die, in dienst van een hotel aldaar, zich schuldig maakte aan wangedrag waaronder het gebruiken van een net schoongemaakt gastentoilet en het niet (goed) doortrekken daarvan. Daarop aangesproken door een housekeeper van het hotel in bijzijn van overige werknemers reageerde de fitness instructeur uiterst agressief door de schreeuwen en zijn hand te zwaaien in haar gezicht. De rechter wees het verzoek tot ontbinding van de arbeidsovereenkomst af aangezien de fitness instructeur drie weken voor het incident gediagnosticeerd was met kanker en medicijnen gebruikte die hem anders dan normaal deden reageren.

Een tweetal chirurgen en het oude centraal ziekenhuis op Curaçao werden in 2021 niet aansprakelijk gehouden toen na een vanwege borstkanker uitgevoerde borst besparende operatie het na zeven maanden noodzakelijk bleek om de linkerborst in kwestie alsnog te amputeren. Het verweten slecht hulpverlenerschap aan de zijde van de chirurgen werd onder meer niet aangenomen omdat het aan de vermeende aansprakelijk ten grondslag liggende rapport van de Inspectie voor de Volksgezondheid op onjuiste uitgangspunten was gebaseerd.

Aan een Sint Maartense verdachte van omkoping van een gevangenbewaarder werd in 2017 een volledig voorwaardelijke straf opgelegd omdat hij aan een ernstige vorm van kanker leed en niet lang te leven meer had. Onfortuinlijker verliep het de verdachte die zich in 2021 op Aruba beriep op het bestaan van een psychische overmacht en op die manier aan strafoplegging wilde ontkomen. De man werd ervan verdacht 5.108,26 kilogram cocaïne vervoerd te hebben en beriep zich erop daartoe gedreven te zijn door onder meer het feit dat zijn echtgenote aan kanker leed. Het Gerecht maakte daarmee korte metten en veroordeelde de man tot een gevangenisstraf van negen jaar.

Geachte lezer, u ziet het, naar het zich laat aanzien bestaat ook tussen kanker en recht een gezonde relatie.

Photo by Bermix Studio on Unsplash